Ви є тут

Явища термiчнoї стратифiкацiї i транспoрту теплoвoї енергiї у вoдoймах (на прикладi вoдoйм Бещад).

Автор: 
Хмура Януш
Тип роботи: 
Дис. докт. наук
Рік: 
2003
Артикул:
0503U000537
129 грн
Додати в кошик

Вміст

Розділ 2
Metody doslid]enn\
2.1. Laboratornyj metod
U laboratornyh doslid]enn\h zastosowano metod teori& model`no& podibnosti, \ka
# tehnivnoq dyscyplinoq, de wysnowky pro osoblywosti \wy[a robl\t`s\ na osnowi
obserwaci& analogivnogo \wy[a na modeli [67]. Teori\ model`no& podibnosti
dozwol\# ekstrapolqwaty rezul`taty doslid]enn\ na ob’#kty, geometryvno sho]i,
oskil`ky gruntu#t`s\ na zakoni zbere]enn\ energi&, zakoni zbere]enn\ materi&,
tr`oh zakonah dynamiky N`qtona i zakoni wseswitn`ogo t\]inn\. Metod model`no&
podibnosti # dyscyplinoq, [o ohoplq# ne lyxe problemy protikann\ ridyn i gaziw,
ale j teplowi \wy[a [12]. Metod umo]lywlq# odnovasne bagatotovkowe fiksuwann\ u
wertykal`nomu stowpi wody limnologivno& modeli zmin temperatury.
2.2. Pol`owyj metod
U danij geografivnij praci wykorystano rozrobleni namy sposoby wymirqwann\
temperatury wody, \ki j buly realizowani pry zonduwanni Solins`ko& wodojmy.
Pokazy temperatury zvytuwalys` u wyznavenyh punktah: u powerhnewomu xari do
glybyny odnogo metra (z krokom 10 sm), a dali verez ko]nyh 0,5 metra abo 1 metr
a] do dna wodojmy. Wymirqwann\ pytomo& elektroprowidnosti wody, wz\to& z
widpowidnyh glybyn. Wymirqwann\ rN i wykonann\ himivnyh analiziw prob wody.
2.3. Shema rozrobleno& namy i wykonano& limnologivno& modeli      wodojmy[a
Laboratorni eksperymenty prowedeno za dopomogoq rozrobleno& zdobuwavem i
zapatentowano& limnologivno& modeli wodojmy[a, \ka, \k wy\wylos` pry
kompleksnomu geografivnomu doslid]enni wodnyh resursiw, da# pozytywni
rezul`taty. Model` dozwol\# fiksuwaty zminy temperatury w du]e tonkyh xarah
wody, a tako] slidkuwaty za procesom obminu tepla i po plo[i, i po wertykali.
Oskil`ky c\ model` # nowoq, docil`no oznajomyty z neq geografiw, \ki wywvaqt`
problemy wodnyh resursiw. Prystrij – model` limnologivnogo wodojmy[a (rys. 2.1)
sklada#t`s\ z glybynno& posudyny i symul\cijno-wymirqwal`no& golowky. Glybynna
posudyna – ce skl\nyj cylindr. Widnoxenn\ wysoty glybynno& posudyny do glybyny
(pryrodnogo) wodojmy[a stanowyt` 1 : 100. Glybynna posudyna 1 umowno podilena
na dwi vastyny, z \kyh werhn\ # wymirqwal`noq kameroq 1.1, termivno
widme]owanoq wid seredowy[a gruboxarowoq izol\ci#q 2. Werhnij prostir
wymirqwal`no& kamery 1.1, bez izol\ci&, pryznavenyj dl\ symul\cijnogo zadawann\
zminnyh teplowyh umow u werhn`omu xari wody glybynno& posudyny 1. Ny]n\, donna
vastyna posudyny, umowno widdilena izol\ci#q 2, predstawl\# soboq termostatyvnu
kameru 1.2. Wysota ci#& kamery ne perewy[u# diametra wymirqwal`no&
Rys. 2.1. Shema budowy limnologivno& modeli wodojmy[a.
kamery 1.1. Dno glybynno& posudyny prykriplene u zownixnij donnij posudyni 1.3,
wy[ij wid termostatyvno& kamery 1.2, \ka odnovasno stworq#, swo#q powerhneq,
stabil`nu osnowu dl\ glybynno& posudyny 1. Donna posudyna 1.3 zapownq#t`s\
ridynoq stalo& temperatury, z metoq pidtrymann\ postijnyh teplowyh umow dl\
donnogo xaru wody w termostatyvnij kameri 1.2. Korpus symul\cijno-wymirqwal`no&
golowky u wygl\di pokryxky 3 nakladenyj na glybynnu posudynu 1. Pid pokryxkoq 3
u werhnij vastyni wymirqwal`no& kamery 1.1 pidwixeno radiator 5 (z kranom 4),
nagriwnyk 6 i porogowyj datvyk temperatury 7, \kyj wymyka# nagriwnyk 6.
Nagriwnyk 6 z datvykom temperatury 7 pidklqveni do wuzla ]ywlenn\ Z. U pokryxci
3 # otwory dl\ wwedenn\ termivnogo zonda u wymirqwal`nu kameru. Termivni zondy
z datvykamy temperatury 8 mo]na roztaxuwaty na dowil`nomu riwni wymirqwal`no&
kamery, oskil`ky wony prykripleni do glybynnyh ster]niw 9. Ci ster]ni
peresuwaqt`s\ widnosno sebe i zakripleni na powzuni 10, \kyj mo]na perestawl\ty
na koloni z nanesenymy podilkamy 11, uzgod]enymy zi strilkamy, roztaxowanymy na
zakinvenn\h glybynnyh ster]niw. Datvyky temperatury pid’#dnani do komp’qternogo
punktu R.
2.3.1. Zond dl\ wymirqwann\ temperatury wody
Pry wymirqwanni w pol`owyh umowah temperatury wody po wertykali zastosowano
termometryvnyj zond dow]ynoq 40 m, \kyj wygotowleno i progradujowano w
Laboratori& biofizyky Akademi& Pedagogivno& u Krakowi. Win dozwol\#
bezposeredn`o wymirqwaty temperaturu, na zadanij glybyni wodojmy.
2.3.2. Prystrij dl\ wz\tt\ prob wody z wyznaveno& glybyny wodojmy
Dl\ wz\tt\ prob wody dl\ himivnyh analiziw, z wyznaveno& glybyny, na vowni
wstanowleno ruvnyj kryl`vastyj nasos, widpowidno dl\ c`ogo prystosowanyj.
Konstrukci\ nasosa ne wymaga# zma[enn\ detalej, \ki trut`s\ mi] soboq, oskil`ky
&h dotyk regulq#t`s\ pru]ynkamy, [o zabezpevu# widpowidnu [il`nist`.
Prohod]enn\ wody pomi] okremymy detal\my nasosa, widbuwa#t`s\ zawd\ky klapanam,
\ki zakrywaqt`s\ pid wlasnoq wagoq. Do nasosa pry#dnano rozmivenyj plastmasowyj
xlang, obt\]enyj kinec` \kogo, opuska#t`s\ na widpowidnu glybynu. Pry opuskanni
kinc\ xlanga na nowu glybynu, neobhidno bulo perekavaty wodu z ci#& glybyny
verez cilyj xlang, [ob maty wpewnenist`, [o nowa proba # wz\ta z zadano&
glybyny.
ROZDIL 3
Rozpodil temperatury pid vas nagriwann\ wody w limnologivnij
modeli wodojmy
Perebig doslidu w laboratori&.
Eksperymenty na limnologivnij modeli wodojmy, prowodylys` u dwoh etapah.
1. Perxyj etap stosu#t`s\ transportu tepla w glyb wodojmy w diapazoni
temperatur wid 0°S do 4°S, tobto do temperatury, koly woda os\ga# najwy[u
gustynu (tovnixe 3,98°S). Cej diapazon temperatur widpowida# w natural`nyh
umowah roztawannq l`odu w ozerah i wodojmah. U pryrodi – ce rann\ wesna.
2. Drugyj etap stosu#t`s\ doslid]enn\ transportu teplowo& energi& w glyb
wodojmy w diapazoni temperatur wid 4°S do pryblyzno 22°S. Cej diapazon
temperatur wody na powerhni widpowida# w pryrodi zakinvennq wesny, cilomu
litn`omu periodu, wklqvno z povatk